در میان انواع طرح‌های بیمه‌ای که از جانب شرکت‌های مختلف ارائه می‌شوند، بیمه شخص ثالث همچنان پرمخاطب‌ترین نوع بیمه است. اما به‌راستی بیمه شخص ثالث چه مواردی را پوشش می‌دهد و علت نام‌گذاری این بیمه چیست. در پوشش بیمه شخص ثالث، شخص اول مالک وسیله نقلیه یا بیمه‌گزار، شخص ثانی شرکت بیمه یا بیمه‌گر و شخص ثالث فرد زیان‌دیده غیر از راننده مقصر در حادثه هستند.
فرض کنید حادثهای اتفاق افتاده که مسبب آن یک وسیلهی نقلیه است و به یک شخص ثالث خسارت بدنی، جانی یا مالی وارد شده؛ بیمه‌ی شخص ثالث آن وسیلهی نقلیه وظیفه‌ی جبران خسارتهای وارد شده به شخص ثالث را بر عهده دارد.
منظور از خسارت بدنی چیست؟
هر نوع دیه یا ارش ناشی از صدمه یا شکستگی، نقص‌عضو، از کار‌افتادگی (جزئی یا کلی – موقت یا دائم) که در حادثه‌ی رانندگی رخ بدهد مشمول این بیمه‌نامه می‌باشد.
منظور از خسارت جانی چیست؟
دیه‌ی فوت شخص‌ثالث که در حادثه‌ی رانندگی رخ بدهد خسارت جانی است و مشمول این بیمه‌نامه می‌باشد.
منظور از خسارت مالی چیست؟
این خسارتها به زیانهایی گفته می شود که به سبب حادثه به اموال شخص ثالث وارد می شود. اما از آنجایی‌که ممکن است خسارت وارد شده به یک خودروی گران قیمت و لوکس وارد شود، برای این خسارت مالی سقفی در نظر گرفته شده است. سقف این خسارت برابر است با خسارت وارده به گران ترین خودروی متعارف در کشور. حال سؤال اینجاست که خودروی متعارف کدام است؛ این خودرو هرساله مشخص می شود و ملاک انتخاب این است که قیمت خودروی متعارف باید کمتر از نصف دیه در ماه حرام باشد.
خطرات تحت پوشش بیمه شخص‌ثالث
وسیلهی نقلیه‌ی شما به طرق مختلف می تواند باعث ایجاد سانحه شود. هرگونه سانحه ناشی از وسایل نقلیه و محمولات آنها از قبیل تصادف، تصادم، سقوط، واژگونی، آتش‌سوزی و یا انفجار یا هر نوع سانحه‌ی ناشی از وسایل نقلیه بر اثر حوادث غیرمترقبه جزءِ خطرات تحت پوشش بیمه شخص ثالث می باشد.
چه خسارتهایی خارج از تعهدات بیمه شخص‌ثالث است؟
- خسارتهای وارده به‌وسیله نقلیه‌ی مسبب حادثه.
- خسارتهای وارده به محمولات وسائل نقلیه‌ی مسبب حادثه.
- خسارتهای مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از تشعشعات اتمی و رادیواکتیو.
- جریمه یا جزای نقدی
- اثبات قصد زیان دیده در ایراد صدمه به خود مانند خودکشی، سقط جنین و نظایر آن و نیز اثبات هر نوع خدعه و تبانی نزد مراجع قضائی.
- خسارتهای ناشی از حوادثی که در خارج از کشور اتفاق می‌افتد مگر اینکه در بیمه‌نامه به نحو دیگری توافق شده باشد.
خسارتهایی که مسبب حادثه متعهد به بازپرداخت آن است
گاهی شرایطی پیش می آید که خسارت های وارده شامل بیمه شخص ثالث می شود، اما دلایل دیگری در بروز حادثه دخیل بوده اند که باعث از بین رفتن تعهد بیمه گر می شوند. در این شرایط بیمه‌گر خسارتهای ثالث مالی، بدنی و جانی زیان دیده را پرداخت می کند اما در آینده برای بازیافت آن به مسبب حادثه رجوع خواهد کرد.
این شرایط شامل موارد زیر است:
- اثبات عمد مسبب در ایجاد حادثه.
- رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روان گردان.
- درصورتی‌که رانندهی مسبب حادثه، فاقد گواهینامه‌ی رانندگی باشد یا گواهینامه‌ی او متناسب با نوع وسیلهی نقلیه نباشد.
- درصورتی که رانندهی مسبب، وسیلهی نقلیه را سرقت کرده یا از مسروقه بودن آن آگاه باشد.
- در حوادث منجر به فوت یا جرح که علت حادثه یکی از تخلفات حادثه‌ساز باشد در اولین حادثه 2.5%، در دومین حادثه 5% و در حوادث بعدی 10% خسارت پرداختی (مجموع خسارتهای ثالث مالی، بدنی و جانی) از مسبب حادثه بازیافت می گردد.
بیمه حوادث راننده
این بیمه یک مکمل برای بیمه شخص ثالث است. در بعضی حوادث علاوه بر شخص ثالث، راننده خودروی حادثه آفرین هم دچار خسارتهای بدنی و جانی می شود. پوشش بیمه حوادث راننده تنها برای جبران خسارتهای بدنی (معادل دیه جراحات و نقص عضو و فوت) وارده به راننده اتومبیل مسبب حادثه است.
خسارتهای که در بیمه حوادث راننده غیر قابل پرداخت است:
- اثبات عمد مسبب در ایجاد حادثه.
- رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روان‌گردان.
- درصورتی‌که رانندهی مسبب حادثه، فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه او متناسب با نوع وسیله نقلیه نباشد.
- درصورتی‌که رانندهی مسبب، وسیلهی نقلیه را سرقت کرده یا از مسروقه بودن آن آگاه باشد.
شرایط بیمه شخص ثالث
بیمه شخص ثالث نیز مانند انواع بیمه دارای شرایط مخصوص به خود می باشد. این شرایط به دو دسته کلی شرایط عمومی و شرایط خصوصی تقسیم می شوند.
شرایط عمومی : شرایط عمومی برای همه بیمه‌گذاران یک رشته یکسان است. این شرایط به مقررات و دستورالعمل های کلی و عمومی که حقوق و وظایف طرفین قرارداد را مشخص می‌کند پرداخته است.
شرایط خصوصی: به آن دسته از مقرراتی گفته می شود که جنبه عمومی ندارند و درباره توافق های خاص بین بیمه‌گر و بیمه‌گذاران است. نکتهی مهم درمورد این شرایط بحث تقدم است، از نظر حقوقی شرایط خصوصی مقدم بر شرایط عمومی است؛ یعنی اگر بین شرایط عمومی و شرایط خصوصی تعارض وجود داشته باشد، شرایط خصوصی حاکم بر قضیه است و در حل اختلاف و داوری ارجحیت دارد.
