انتخاب بیمه بدنه مناسب، برای صاحبان خودرو باتوجه به تفاوت و تنوع پوشش بیمه‌‌نامه‌ها ممکن است چالش برانگیز باشد. بیمه بدنه به نوعی از بیمه گفته میشود که خسارتهای وارد شده بر خودرو را جبران می‌کند. خرید بیمه بدنه خودرو اجباری نیست اما این نوع بیمه پوشش‌هایی را شامل میشود که داشتن آن برای صاحبان خودرو مزیت‌های فراوانی به همراه دارد.
پوششهای بیمه بدنه
خسارتهای تحت پوشش بیمه بدنه شامل دو دسته اصلی و اضافی هستند:
خسارت های اصلی
بر اساس قانون، بیمه بدنه خودرو در حالت عادی، خسارت ناشی از موارد زیر را پوشش می دهد که به عنوان خطرات اصلی ارائه می شوند:
- برخورد خودرو با یک جسم (چه ثابت؛ چه متحرک)
- واژگونی و سقوط خودرو
- آتش سوزی، آذرخش یا انفجار خودرو یا لوازم یدکی اصلی همراه آن
- سرقت کلی خودرو (خسارت ناشی از سرقت خودرو یا خسارت ناشی از آسیب دیدن وسایل اصلی یا وسایل اضافی درج شده در بیمه‌نامه
همچنین بیمه بدنه خودرو، خساراتی را که در جریان نجات خودرو یا در حین انتقال آن پیش می آید، متقبل می شود. خسارت باتری خودرو و لاستیک های خودرو نیز تا میزان 50 درصد قیمت نو پوشش داده می شوند.
علاوه بر این خسارات اصلی، خساراتی دیگر را بیمه بدنه خودرو با پرداخت حق بیمه بیشتر پوشش می دهد. برای مثال، هزینه‌های متعارفی که برای نجات خودرو، جلوگیری از بیشتر شدن خسارت و انتقال خودرو به تعمیرگاه پرداخت می شود، حداکثر تا 20% قابل جبران هستند.
خسارت های فرعی
قانون، برخی از خسارات را در دسته بندی خسارات فرعی قرار می دهد و پوشش آنها را تنها مشروط به پرداخت هزینه جداگانه و خرید این خطرات می داند. پوشش های اضافی بیمه بدنه خودرو می تواند هزینه خسارات زیر را جبران کند و ریسک حوادث ناگهانی را کاهش دهد.
مطابق آیین نامه بیمه بدنه اتومبیل، خسارات فرعی عبارتند از:
خسارات ناشی از بلایای طبیعی مثل سیل، زلزله و …
زیان هایی که به علت استفاده خودرو در مسابقات اتومبیلرانی یا تست های سرعت به آن وارد می شود.
خسارات ناشی از حمل مواد اسیدی، منفجره و اشتعال زا البته درصورتیکه خودرو به عنوان یک خودرو برای حمل مواد اشتعال زا یا … بیمه بدنه شده باشد، این خسارات توسط بیمه‌گر پوشش داده می شوند.
خسارات ناشی از پاشیده شدن رنگ، اسید و مواد شیمیایی روی بدنه خودرو
سرقت جزئی خودرو (سرقت لوازم و قطعات خودرو)
زیان ناشی از کاهش ارزش خودرو؛ حتی اگر این کاهش قیمت به دلیل وقوع خطراتی باشد که بیمه‌گر به پوشش آنها متعهد شده است. برای مثال اگر در اثر پاشیدن یک ماده شیمیایی به خودرویی که دارای بیمه بدنهای با پوشش خطرات ناشی از پاشش مواد شیمیایی باشد قیمت خودرو افت پیدا کند، بیمه‌گر تنها به جبران خسارت ناشی از پاشیدن ماده شیمیایی به بدنه خودرو میپردازد و خسارت ناشی از افت قیمت خودرو را پوشش نمی دهد. برای پوشش دادن این مورد میتوان از پوشش حذف استهلاک استفاده کرد. این پوشش محدود به خودروهایی است که بیش از ۷ سال از زمان ساخت‌شان نگذشته باشد.
| نسبت خسارت قابل پرداخت به مبلغ بیمه شده | درصد اضافه مبلغ خسارت بابت افت قیمت |
|---|---|
| تا 10 ٪ | 5 ٪ |
| بین 10 ٪ تا 20 ٪ | 10 ٪ |
| بین 21 ٪ تا 40 ٪ | 15 ٪ |
| بیش از 40 ٪ | 20 ٪ |
خسارتی که در اثر عدم امکان استفاده از خودرو به دلیل بروز اتفاقات تحت پوشش بیمه بدنه به وقوع می پیوندد؛ بنابراین درصورتیکه برای مدتی نتوان از خودرویی که زیر آوار مانده است استفاده کرد، شرکت بیمه تعهدی در قبال خسارتی که به بیمه‌گر در اثر عدم امکان استفاده از وسیله نقلیه وارد می شود، ندارد؛ مگر اینکه پوشش هزینه توقف خریداری شده باشد.
پوشش ترانزیت نوع دیگری از پوشش فرعی است. این پوشش برای خودروهایی استفاده می شود که از کشور خارج می شوند؛ چراکه بیمه‌نامه بدنه تنها خساراتی را پوشش می دهد که در داخل ایران دچار حادثه شوند. با خرید این پوشش در صورت وقوع خسارت خارج از ایران نیز بیمه‌گر در قبال پرداخت خسارت متعهد میشود.
نوسانات بازار نیز در خسارات فرعی بیمه بدنه قابل پوشش دهی است. سرمایه تحت پوشش بیمه بدنه بر اساس نرخ روز وسیله نقلیه تعیین می شود. با خرید این پوشش درصورتیکه ارزش خودرو بالا برود، سرمایه مورد بیمه نیز افزایش می یابد. در غیر این صورت اگر برای مثال خودرویی که ارزش مالی آن در بازار افزایش یافته است دچار سرقت کلی شود شرکت بیمه متعهد به پرداخت %80 نرخ اولیه خودرو است.
شکسته شدن شیشه در اثر سرما نیز در حالت عادی تحت پوشش خسارات اصلی بیمه بدنه نیست؛ اما با خرید این پوشش اضافی شرکت بیمه در قبال پرداخت خسارت ناشی از این حادثه متعهد می شود.
در صورتیکه خودور در اثر خطرات تحت پوشش بیمه بدنه به نحوی آسیب ببیند که بیمه‌گذار امکان استفاده از خودروی خود را نداشته باشد، با خرید پوشش هزینه رفت و آمد می تواند بخشی از این هزینه را از شرکت بیمه دریافت کند.
فرانشیز یکی از مباحث مهم در بیمه بدنه است که به آن خواهیم پرداخت. به صورت خلاصه فرانشیز درصدی از خسارت است که پرداخت آن بر عهده شخص بیمه‌گذار است. برای مثال فرانشیز پوشش سرقت کلی %20 است بدین معنا که در صورت سرقت شدن خودرو شرکت بیمه تنها %80 ارزش خودرو را می پردازد.
در صورتیکه بر بدنه خودرو میخ یا اجسام نوک تیزی کشیده شود شرکت بیمه هزینه خسارت را پرداخت نمی کند مگر اینکه بیمه‌گذار این پوشش را خریداری کرده باشد.
همانطور که ذکر شد، خسارتهای فوق از جمله خسارتهایی هستند که بیمه‌گذار می تواند بسته به شرکت بیمه‌ای که برای خودرو خود انتخاب می کند، با خرید پوششهای اضافی رفع کند. توجه به این نکته لازم است که لزوماً همه شرکتهای بیمه، همه پوششهای بیمه بدنه را ارائه نمی کنند. از این نظر، نمیتوان انتظار داشت که با مراجعه تصادفی به هر شرکتی، بتوان هر نوع بیمه بدنه ای را خریداری نمود.
خسارتهایی که با خرید بیمه بدنه پوشش داده نمی‌شوند
فلسفه اصلی شکل گیری انواع و اقسام محصولات بیمه‌ای، کاهش ریسک است. رانندهای که بیمه شخص ثالث می‌خرد، حداقل ریسکی را که مطابق قانون جاری کشور ملزم به پوشش آن است، مدیریت می‌کند. شخصی که بیمه بدنه می‌خرد، ریسک بیشتری را تحت پوشش قرار میدهد؛ ریسکی که پوشش آن از نظر خریدار بیمه بدنه، ارزش وجه پرداختی برای خرید بیمه بدنه را دارد. بیمه مرکزی که به عنوان نهاد قانون‌گذار و ناظر بر شرکتهای بیمه در ایران فعالیت دارد، مجوز پوشش هر نوع خطری را به شرکتهای بیمه نمی‌دهد. خسارتهایی که طبق آیین نامه بیمه بدنه، نمی توانند توسط شرکتهای بیمه پوشش داده شوند عبارتند از:
خسارتهایی که به موجب جنگ، شورش، حمله یا اعتصاب به خودرو وارد می شوند.
خسارتهایی که ناشی از انفجارهای هسته ای هستند.
خسارتهایی که به صورت عمدی توسط بیمه‌گذار، ذینفع یا راننده خودرو به آن وارد می شوند.
خسارت هایی که در حین فرار از پلیس برای خودرو پیش می آید؛ البته درصورتیکه گریز از پلیس توسط فردی باشد که به صورت غیرقانونی و بدون اجازه مالک خودرو، اصطلاحاً خودرو را تصرف کرده باشد، بیمه‌گر خسارات وارده را پوشش میدهد.
خسارتهایی که توسط رانندهای بدون گواهینامه رانندگی به خودرو وارد است. درصورتیکه فرد گواهینامه رانندگی نداشته باشد یا گواهینامه آن باطل شده باشد بیمه بدنه خسارت وارده به خودرو را پوشش نمی دهد؛ همچنین درصورتیکه موضوع گواهینامه فرد با خودرو یا وسیله نقلیه که آن را میرانده است هماهنگ نباشد، بیمه‌گر خسارتی پرداخت نمی کند. برای مثال، درصورتیکه فردی با گواهینامه رانندگی لیفتراک، راننده یک خودروی سواری دارای بیمه بدنه باشد، بیمه‌گر، خسارتی را متقبل نمی شود.
خسارتهای ناشی از حوادثی که علت وقوع آن، استفاده از مشروبات الکلی، مواد روانگردان یا مخدر باشد.
خسارتی که در اثر بکسل کردن وسیله نقلیه دیگری به خودرو وارد می شود؛ بیمه‌گر، در قبال خودروهایی که بکسل کردن، جزو موضوعات بیمه‌ای آنها است و اصول و مقررات ایمنی توسط آنها رعایت شده است، متعهد به پرداخت خسارت است.
خساراتی که به دلیل حمل بار بیش از حد به خودرو وارد می شود.