یکی از انواع بیمه های خویش فرمای تامین اجتماعی، بیمه مشاغل آزاد است. مشاغل آزاد جزو مشاغل بخش خصوصی هستند با این تفاوت که فرد دارای شغل آزاد، صاحب یک کسب و کار کوچک است که از محل آن امرار معاش می کند و ممکن است تعداد معدودی کارگر نیز داشته باشد. این نوع بیمه که در نظر عموم به بیمه خویش فرما معروف است مناسب کسانی است که پوشش بیمه ای خاصی ندارند و از طرف هیچ گونه سازمانی تحت پوشش نمی باشند.

تعریف بیمه مشاغل آزاد

صاحبان حرف و مشاغل آزاد که برای انجام کار خود با داشتن کارگر و یا به‌تنهایی به کار اشتغال دارند، مشمول مقررات حمایتی خاصی نیستند و برای دریافت حمایت های اجتماعی، خودشان باید خودشان (و کارگران خود) را بیمه کنند. حداکثر سن برای شروع این بیمه برای مردان ۵۰ سال و برای زنان ۴۵ سال است.

انواع پرداخت حق بیمه برای مشاغل آزاد

صاحبان حرف و مشاغل آزاد می توانند با پرداخت 12، 14 و 18 درصد پایه حقوق خود به عنوان حق بیمه، خود را بیمه کنند. بدیهی است، حق بیمه بالاتر، حمایت اجتماعی بالاتر را به دنبال دارد.

حق بیمه 12 درصد

اگر فرد ۱۲ درصد حقوق پایه خود حق بیمه پرداخت کند، پس از بازنشستگی به خودش، مستمری بازنشستگی پرداخت می شود، اما اگر پیش از بازنشستگی فوت کند، بازماندگان وی، نمی توانند از مستمری  بازنشستگی وی برخوردار شوند. این حالت برای افرادی پیشنهاد می‌شود که کسی را تحت تکفل خود ندارند.

حق بیمه ۱۴ درصد

در این حالت، در صورتی که فرد پیش از بازنشستگی فوت کند، به افراد تحت تکفل وی مستمری پس از فوت پرداخت خواهد شد.

حق بیمه ۱۸ درصد

در صورتی که فرد با نرخ ۱۸ درصد نسبت به پرداخت بیمه اقدام کند، علاوه بر مزایای پیشین، امکان دریافت مستمری از کارافتادگی را نیز خواهد داشت.

دریافت خدمات درمانی بیمه مشاغل آزاد

افرادی که تحت پوشش بیمه مشاغل آزاد قرار می‌گیرند، امکان دریافت خدمات درمانی تامین اجتماعی را برای خود و افراد تحت تکفل‌شان دارند، با این تفاوت که لازم است نسبت به پرداخت سرانه درمان اقدام نمایند. البته به یاد داشته باشید تعهدات درمانی این بیمه، کمتر از بیمه‌ اختیاری و اجباری است.

فرانشیز بیمه مشاغل آزاد

بیمه درمانی که از طریق بیمه مشاغل آزاد به افراد تعلق می‌گیرد، دارای فرانشیز است. و در هنگام  استفاده از خدمات درمانی مراکز ملکی بیمه تامین اجتماعی، بیمه شده باید سهم مشخص شده از هزینه ای درمانی خود را شخصا پرداخت نماید. این فرانشیز برای درمان‌های بستری ۱۰ درصد و برای درمان‌های سرپایی ۳۰ درصد است.اصطلاح فرانشیز به مبلغی از خسارت گفته می‌شود که به عهده بیمه‌گذار است؛ بیمه‌گر نسبت به آن تعهدی ندارد. این خسارت به عهده بیمه‌گذار باقی می‌ماند.

هزینه و مهلت پرداخت حق بیمه مشاغل آزاد

در بیمه مشاغل ازاد به مدت سه ماه از اخرین پرداخت، مهلت پرداخت وجود دارد. نرخ حق بیمه ١٤درصد (١٢ درصد سهم بیمه شده + ٢ درصد سهم دولت) شامل بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی، نرخ حق بیمه ١٦درصد (١٤درصد سهم بیمه شده+ ٢درصد سهم دولت) شامل بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی و نرخ حق بیمه ٢٠درصد (١٨درصد سهم بیمه شده+ ٢درصد سهم دولت) شامل بازنشستگی، فوت و ازكارافتادگی است.

نکاتی در مورد بیمه مشاغل آزاد

  • مستمری بازنشستگی، حقوق از کارافتادگی و بیمه فوت درست مثل بیمه اجباری تامین اجتماعی استفاده کنید.
  • همچنین درصورت فوت بیمه شده، خانواده او می توانند از حقوق او تحت هر شرایطی استفاده کرده و تحت پوشش بیمه قرار بگیرند. البته در صورت برقراری مستمری نیز همانند زمان بیمه پردازی جهت دریافت خدمات درمانی باید سرانه درمان جداگانه از محل حقوق دریافتی پرداخت شود.
  • مستمری بازنشستگی، حقوق از کارافتادگی و بیمه فوت درست مثل بیمه اجباری تامین اجتماعی استفاده کنید.
  • همچنین درصورت فوت بیمه شده، خانواده او می توانند از حقوق او تحت هر شرایطی استفاده کرده و تحت پوشش بیمه قرار بگیرند. البته در صورت برقراری مستمری نیز همانند زمان بیمه پردازی جهت دریافت خدمات درمانی باید سرانه درمان جداگانه از محل حقوق دریافتی پرداخت شود.
  • مستمری بازنشستگی، حقوق از کارافتادگی و بیمه فوت درست مثل بیمه اجباری تامین اجتماعی استفاده کنید.
  • همچنین درصورت فوت بیمه شده، خانواده او می توانند از حقوق او تحت هر شرایطی استفاده کرده و تحت پوشش بیمه قرار بگیرند. البته در صورت برقراری مستمری نیز همانند زمان بیمه پردازی جهت دریافت خدمات درمانی باید سرانه درمان جداگانه از محل حقوق دریافتی پرداخت شود.

مشمولین بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و مراجع معرفی کننده:

  • ارفرمایان کلیه کارگاههای فعال مشمول قانون تامین اجتماعی
  •  خویش فرمایان فعالیتهای مشمول قانون تامین اجتماعی (کارفرمایانی که شخصاً بکار اشتغال دارند و فاقد کارگر میباشند)
  •  پیمانکاران
  •  روحانیون
  •  کارگزاران ستادهای نماز جمعه
  • کارگزاران دفاتر ائمه جمعه
  • کارگزاران دفاتر نمایندگان مجلس شورای اسلامی
  •  مخترعین، مبتکرین و نوآوران
  •  رانندگان کمپرسی و کامیون و کامیونت داخل شهری
  •  بنایان و کارگران ساختمانی که بطور آزاد فعالیت دارند
  • اعضای سازمان نظام مهندسی ساختمان
  •  رانندگان آژانس های مسافربری در صورت عدم رابطه مزد بگیری
  •  مهندسین کشاورزی
  •  بازرگانان دارای کارت بازرگانی
  •  اعضای هیأت مدیره شرکتها به شرط عدم دریافت مزد و حقوق
  •  مربیان آموزشگاههای تعلیم رانندگی به شرط عدم رابطه مزد بگیری
  • حق العمل کاران
  •  مأمورین تلقیح مصنوعی
  •  ورزشکاران
  • همسران جانبازانی که به امر پرستاری از همسر جانباز خویش اشتغال دارند
  • رانندگان ماشین آلات سنگین راهسازی از قبیل لودر ، بولدوزر ، گریدرو غیره
  • رانندگان ماشین آلات کشاورزی که بصورت حق الزحمه ای به اموری از قبیل شخم زنی ، خرمن کوبی، وجین کاری و غیره اشتغال به کار دارند
  • اعضای سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که فاقد هرگونه نظام حمایتی بیمه­ای می باشند
  •  معلمان و تعلیم دهندگان کلام ا… مجید
  •  اعضای فدراسیون سوارکاری شامل مربیان ، نعلبندان ، داوران ، طراحان مسیر ، کلانتران ، مراقبین دام و رانندگان یدک کش اسب
  •  مددجویان تحت پوشش معاونت اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی (ره)
  •  مجریان طرح های خود اشتغالی و کارآفرینی تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثار گران
  •  نویسندگان و پدید آورندگان کتاب و هنرمندان
  •  رانندگان تاکسی ، تاکسی با ورانندگان مینی بوس های خطوط داخل شهری

پذیرش درخواست بیمه چهار (4)گروه آخر مندرج دراین لیست شامل مدد جویان تحت پوشش معاونت اشتغال و خود کفایی کمیته امداد امام خمینی (ره) ، مجریان طرح های خود اشتغالی و کارآفرینی تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران ، نویسندگان و پدید آورندگان کتاب و هنرمندان ، رانندگان تاکسی ، تاکسی بار و مینی بوس های خطوط داخل شهری صرفا با ارائه معرفی نامه از مرجع مربوطه مجاز می باشد . درغیر اینصورت شخصا مانند سایرین ، مکلف به پرداخت کلیه حق بیمه مقرر خواهند بود.