جایگاه صنعت بیمه در بازار سهام ایران: رویکرد نظریۀ شبکه
پیشینه و اهداف
بازار سهام یک کشور را می‌توان به مثابه یک شبکه دانست که از بخش‌های مختلف تشکیل شده است و این بخش‌ها با هم ارتباط متقابل دارند. امروزه پژوهشگران زیادی تلاش می‌کنند تا با تمرکز روی جنبه‌های مختلف بازار سهام، انواع متفاوتی از شبکه‌ها را بسازند و ارتباطات میان بخش‌های مختلف بازار سهام را بررسی کنند. یکی از صنایع مهم بازار سهام، صنعت بیمه است که با به‌وجود‌آوردن امنیت و کاهش ریسک‌های مختلف، تأثیر مهمی در افزایش میزان تولید صنایع و سودآوری آنها دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه صنعت بیمه در بازار سهام ایران و ارتباط آن با سایر صنایع بازار سهام است.
روش‌شناسی
در پژوهش حاضر به‌منظور بررسی جایگاه صنعت بیمه در بازار سهام، رویکردی نو ارائه می‌شود. به همین منظور، نخست یک شبکه از 36 صنعت منتخب اقتصاد ایران مطابق با صنایع فعال در بازار سهام تشکیل و وزن یال‌هایی که آنها را به هم متصل می‌کند، مطابق با جدول 36 بخشی داده ـ ستانده اقتصاد ایران مربوط به سال 1395 که در سال 1399 منتشر شده است، تعیین می‌شود. در مرحلۀ بعد، یک شبکۀ همبستگی میان شاخص بازار سهام این 36 صنعت مطابق با 243 روز معاملاتی در سال 1399 تشکیل و با استفاده از معیارهای مرکزیت جایگاه صنعت بیمه تعیین می‌گردد.
یافته‌ها
مطابق با نتایج به‌دست‌آمده از شبکۀ نخست، صنعت بیمه رتبۀ اول تا سوم هیچ‌یک از معیارهای مرکزیت را به‌دست نیاورده و صنعت مخابرات بیشترین تأثیرگذاری را بر صنعت بیمه و صنعت حمل‌و‌نقل بیشترین تأثیرپذیری را از صنعت بیمه داشته است. مطابق با نتایج به‌دست‌آمده از شبکۀ دوم، شاخص بازار سهام صنعت بیمه به‌لحاظ درجه، نزدیکی و بردار ویژه رتبۀ اول را کسب کرده و بیشترین میزان همبستگی را با شاخص بازار سهام صنعت دارویی داشته است.
نتیجه‌گیری
صنعت بیمه در شبکۀ نخست، یک گره کلیدی به‌حساب نمی‌آید که دلیل آن سهم بسیار اندک ارزش افزودۀ این صنعت از تولید ناخالص داخلی کشور است. صنعت مخابرات بیشترین تأثیرگذاری را بر صنعت بیمه دارد که دلیل آن، ایجاد زیرساخت‌های انتقال اطلاعات برای صنعت بیمه است. صنعت حمل‌و‌نقل بیشترین میزان تأثیرپذیری را از صنعت بیمه دارد که دلیل آن، استفادۀ گستردۀ این بخش از پوشش‌های متنوع بیمه است. در شبکۀ دوم، شاخص بازار سهام صنعت بیمه یک گره کلیدی به‌شمار می‌آید و بیشترین میزان همبستگی را با شاخص بازار سهام صنعت دارویی دارد که نشان می‌دهد در بازۀ زمانی تحقیق رفتار شاخص بازار سهام این دو گروه شباهت زیادی با یکدیگر داشته است. نتایج این پژوهش هم برای سیاست‌گذاران و هم سهامداران صنعت بیمه مفید است. مهم‌ترین کاربرد نتایج این پژوهش این است که سیاست‌گذاران توجه بیشتری به سیاست‌گذاری‌های دستوری در قبال یک صنعت خاص و کلیدی پیدا می‌کنند، زیرا می‌دانند تصمیمات غلط در یک بخش پیامدش برای همۀ بخش‌ها است و مسئولان ناظر به‌محض مشاهدۀ بحران در یک بخش کلیدی، به‌منظور جلوگیری از شیوع بحران در میان سایر صنایع بازار بورس تصمیمات مناسب اتخاذ نمایند.
منبع : پژوهشنامه بیمه
کلیدواژه‌ها
بازار سهام جدول داده ـ ستانده شبکه‌های پیچیده صنعت بیمه
