سقف تعهدات بیمه شخص ثالث بر اساس نرخ دیه‌ای است که هر ساله از سوی قوه قضائیه اعلام می‌شود. در سال 1400 نرخ دیه در ماه حرام 640 میلیون تومان تعیین شده است که یک چهلم آن یعنی 16 میلیون تومان مبنای سقف تعهدات پایه بیمه شخص ثالث است. منظور از حداقل سقف تعهدات 16 میلیون به این معنی است که در صورت ایجاد خسارت مالی، بیمه شخص ثالث تا 16 میلیون تومان به فرد خسارت‌دیده، غرامت پرداخت می‌کند و در صورت وقوع صدمه بدنی، خسارت ایجادشده مطابق دیه به افراد آسیب‌دیده پرداخت می‌شود. همچنین بیمه شخص ثالث، خسارت جانی منجر به فوت را نیز بر اساس دیه کامل (یعنی 480 میلیون تومان در ماه‌های غیرحرام و 640 میلیون تومان در ماه‌های حرام) به خانواده و یا ذی‌نفع متوفی پرداخت می‌کند.
عواقب دیرکرد تمدید بیمه شخص ثالث
به غیر از عواقب مالی، مشکلات دیگری نیز وجود خواهد داشت که علاوه بر خسارات مالی بالا موجب صرف زمان زیادی نیز خواهد بود. از عواقب اصلی نداشتن بیمه نامه شخص ثالث عبارتند از:
1. متوقف شدن خودرو توسط پلیس راهنمایی و رانندگی
پلیس راهنمایی و رانندگی در صورت شناسایی خودروی فاقد بیمه نامه شخص ثالث آن را متوقف می‌کند و به پارکینگ انتقال می‌دهد. در این حالت شخص خاطی باید بیمه نامه شخص ثالث دارای اعتبار تهیه کند و علاوه بر پرداخت جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث که به حق بیمه‌اش اضافه شده است، هزینه پارکینگ را نیز بپردازد.
2. حوادث رانندگی
در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث در تصادفات، چه فرد مقصر باشد و چه زیان‌دیده؛ به مشکلات جدی بر خواهد خورد. درصورتی‌که مالک خودرو، مقصر باشد باید تمامی هزینه را شخصاً بپردازد. در بعضی از مواقع به ویژه اگر فوت یا خسارات بدنی دیگر در اثر حادثه رخ دهد، خسارت مالی جبران‌ناپذیری برای راننده مقصر به همراه خواهد داشت. در صورتی‌که راننده فاقد بیمه شخص ثالث در حادثه رانندگی زیان‌دیده باشد نیز ممکن است با مشکلاتی مواجه شود. چرا که پلیس راهنمایی و رانندگی برای ارائه گزارش به مدارک هر دو طرف نیاز دارد. از طرفی شرکت بیمه طرف قرارداد با خودروی مقصر نیز ممکن است در پرداخت خسارت به راننده زیان‌دیده فاقد بیمه شخص ثالث مشکلاتی به وجود آورد.
3. خرید و فروش خودروی فاقد بیمه نامه شخص ثالث
در صورتی‌که مالک خودروی فاقد بیمه نامه شخص ثالث قصد معامله آن را داشته باشد ابتدا باید برای وسیله نقلیه خود بیمه شخص ثالث تهیه کند چرا که امکان خرید و فروش خودرویی که تحت پوشش بیمه شخص ثالث نیست وجود ندارد.
4. افزایش حق بیمه ناشی از جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث
درصورتی‌که تمدید بیمه شخص ثالث با تأخیر انجام شود به صورت روزشمار مبلغی به عنوان جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث به حق بیمه شخص ثالث افزوده خواهد شد. گاهی ممکن است این مبلغ به یک میلیون تومان نیز برسد و این مبلغ مشمول هیچ‌گونه تخفیف یا بخشودگی نمی‌شود. ولی در صورتی‌که خودرویی دارای تخفیف عدم خسارت بیمه شخص ثالث باشد در صورت تأخیر در تمدید بیمه نامه، تعداد سال تخفیف آن حفظ خواهد شد. برای مثال اگر بیمه نامه ماشین فرد یک سال تخفیف عدم خسارت داشته باشد و به دلیل دیرکرد در تمدید بیمه نامه مشمول جریمه شود، باید جریمه دیرکرد را بدون احتساب تخفیف و به صورت کامل بپردازد اما در حق بیمه اصلی 5% تخفیف خواهد داشت و تعداد سال تخفیف عدم خسارت بیمه ثالث خودرو نیز از بین نمی‌رود.
چند روز قبل از اتمام اعتبار بیمه‌نامه باید آن را تمدید کرد؟
اعتبار بیمه شخص ثالث از دوازده بامداد فردای خرید بیمه نامه شخص ثالث آغاز می‌شود و تا بامداد روز سررسید بیمه‌نامه معتبر است. برای مثال اگر روز اتمام اعتبار بیمه نامه خودرو فردی دوشنبه باشد و فرد بیمه‌نامه خود را در هر ساعتی از روز دوشنبه تمدید کند اعتبار بیمه‌نامه‌اش از بامداد سه شنبه آغاز می‌شود و فرد در این فاصله تحت پوشش بیمه شخص ثالث نیست و در صورتی‌که خسارت ناشی از حادثه رانندگی برایش اتفاق بیافتد باید تمام هزینه را شخصاً تقبل کند.
بهترین زمان برای تمدید بیمه شخص ثالث یک هفته قبل از اتمام تاریخ اعتبار بیمه‌نامه است. تمدید بیمه زودتر از یک هفته مانده به تاریخ سررسید نیز صرفه اقتصادی ندارد. در مدت زمانی که بیمه‌نامه قبلی و جدید همپوشانی دارند اگر حادثه رانندگی رخ دهد از بیمه‌نامه قبلی استفاده می‌شود.
اگر برای مثال فرد 5 سال تخفیف عدم خسارت داشته باشد طبعاً در بیمه‌نامه جدیدش درج خواهد شد. حال اگر در مدت همپوشانی دو بیمه‌نامه فرد دچار خسارت شود و مجبور به استفاده از بیمه شخص ثالث خود شود 5 سال تخفیف عدم خسارت وی از بین می‌رود و در بیمه‌نامه جدید وی اعمال می‌شود. در این حالت شخص با پرداخت مبلغی که به واسطه تخفیف از حق بیمه‌اش کسر شده بود الحاقیه‌ای دریافت می‌کند که از بین رفتن تخفیف عدم خسارت وی در آن درج شده است. ( البته این روش در قوانین قدیمی بیمه شخص ثالث اعمال میشده است و با قوانین جدید بجای حذف کامل تخفیف بیمه نامه قسمتی از تحفیف بر مبنای درصد مشخص شده کسر خواهد شد)
استثنا بخشش جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث
تنها در یک صورت جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث بخشیده می‌شود و آن هم در صورتی است که اعتبار بیمه‌نامه خودرو زمانی که در پارکینگ نیروی انتظامی متوقف شده است پایان یابد. در این صورت مالک خودرو با ارائه مجوز رفع توقیف به شرکت بیمه از پرداخت جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث معاف می‌شود. البته در بعضی از مواقع این جریمه‌های دیرکرد توسط بیمه مرکزی بخشیده می‌شود که این موضوع از قبل مشخص نیست.
انتقال بیمه شخص ثالث
در شرایط متفاوتی ممکن است فرد قصد انتقال بیمه شخص ثالث خود را به روش‌های مختلف داشته باشد. در ادامه به چند مورد از اشکال انتقال و روند آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
1. تمدید بیمه شخص ثالث با شرکت بیمه‌‌ای متفاوت
در بسیاری از مواقع فرد ممکن است به دلایلی مانند عدم رضایت از نحوه سرویس‌دهی شرکت بیمه یا تفاوت قیمتی و غیره قصد تمدید بیمه شخص ثالث خود با شرکتی دیگر را داشته باشد. در این صورت روند و تمامی مدارک با حالتی که تمدید بیمه‌نامه از طریق شرکت قبلی انجام شود یکسان است. درصورتی‌که بیمه شخص ثالث دارای تخفیف عدم خسارت باشد و فرد بیمه‌نامه‌اش را با شرکتی متفاوت تمدید کند، تخفیف بیمه‌نامه از بین نمی‌رود.
2. انتقال بیمه شخص ثالث به مالک جدید خودرو
همانطور که گفتیم در سال 1400 قانون انتقال تخفیف به مالک جدید تغییر کرده است. تا سال قبل قانون انتقال به این صورت بود که بعد از معامله خودرو، مالک جدید خودرو می‌توانست بیمه‌نامه را به نام خود ثبت کند که در این صورت الحاقیه‌ای ضمیمه بیمه‌نامه می‌شد مبنی بر تغییر مالک و تخفیف‌های عدم خسارت هم منتقل می شد. حتی تخفیف عدم خسارت بدون نیاز به انتقال مشخصات بیمه‌نامه خودرو قابل انتقال بود. اما در حال حاضر این قانون تغییر کرده است و دیگر امکان انتقال تخفیف به مالک جدید وجود ندارد. یعنی شما بعد از خرید خودرویی جدید، نمی‌توانید از تخفیف‌های مالک قبلی استفاده کنید و باید بیمه‌نامه خود را بدون تخفیف، تمدید کنید.
3. انتقال تخفیف بیمه شخص ثالث
در برخی از موارد فرد مایل به انتقال بیمه نامه خودرو خود به خودروی دیگری است. این انتقال به دو صورت امکان‌پذیر است. در مواردی ممکن است فرد قصد فروش خودروی خود را داشته باشد. در این حالت می‌تواند تخفیف بیمه‌نامه خودرو را به خودروی جدید خود انتقال دهد. از طرفی در مواردی ممکن است فرد قصد داشته باشد که تخفیف عدم خسارت بیمه‌نامه‌اش را به شخص دیگری انتقال دهد. در این حالت انتقال تخفیف بیمه نامه ماشین تنها در یک خانواده و بین مادر، پدر و فرزندان امکان‌پذیر است. در انتقال تخفیف بیمه شخص ثالث باید به قانون خودروهای مشابه دقت داشت. قانون خودروهای مشابه به این صورت است که انتقال تخفیف بیمه‌نامه شخص ثالث تنها بین خودروهایی با کاربری مشابه امکان‌پذیر است و امکان انتقال تخفیف بیمه‌نامه از خودروی سواری به بارکش وجود ندارد.
